Siam Exotica Plants of Platycerium coronarium

P.coronarium is widely distributed through Vietnam, Burma, Thailand, Sumatera, Borneo and the Philippines. Franken and Roos reported in Sumatera it is very common in the lower levels of the swamp forests, where there may be little light.

This staghorn forms pups differently from any other species. The rhizome, back in the moss away from the bud, forms a branch which grows towards the side where it comes to the surface, becomes a bud and grows into a pup. This branching tends to be in the same plane as the original bud, making the buds of the pups appear in a row, all about the same distance above the ground. In nature this allows the plant to form a cluster which surrounds the tree trunk. In such clusters, the oldest plants have the longest fertile fronds.

Some people plan ahead for this type of branching by mounting P. coronarium either in a ball, or locating it on a board so the bud is below the bottom edge of the wood. Either way prevents the rhizome branch from running into anything solid.

In nature P. coronarium is nearly always ant-inhabited, which may mean it actually attracts insects. Natural light levels tend to be low, but occasional photographs show it in nearly full sun.

Once established, P.coronarium tends to be a tough plant that will live for a long time. Even then it can be killed by overwatering. It stands cool temperatures best when dry, and is not a cold-hardy species.

Platycerium coronapium (cor-o-NAR-i-um)

Common name: Disk Staghorn

The species name means crown, describing the shape of the mature mass of shields. Shield fronds of P.coronapium are lobed along the top edge plus very thick and corky when compared to other species of staghorns. They may be rather light green and waxy.

The estimated range of P.coronarium, Thailand, Vietnam Bangka, Borneo, Malay peninsula Burma Philippines Singapore Riau, Java, from sea level to 500 meters (1600 feet) elevation

The fertile fronds form a long and twisted mass, with spore patches on the underside of kidney-shaped lObes. These spore patches have been observed falling out in one large mass. The function of this is not known, since it would seem single spores would be more easily carried by the wind. The closest relative to P.coronapium is P.ridleyi , the only other staghorn with a special lobe for its spores.

P.coronarium fern
ชายผ้าสีดาชนิดนี้ได้ชื่อลาตินเรียก coronarium = coronate แปลว่า มงกุฎ นับเป็นคำอธิบายถึงรูปร่างของใบกาบที่แตกเป็นแฉกชูขึ้นเป็นวง ซึ่งมีความสง่างามคล้ายมงกุฎ ลำต้นสั้นๆ ลักษณะอวบ ปกคลุมด้วยขนสีน้ำตาลที่ปลาย มีถิ่นกำเนิดในอาเซียน

เป็นเฟินอิงอาศัยขนาดใหญ่พบขึ้นตามคาคบต้นไม้ใหญ่ เช่น ต้นยาง ต้นยูง ต้นตะเคียน ในป่าดิบชื้นทางภาคตะวันออก ภาคใต้ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นอกจากนี้ยังพบทั่วไปในเทือกเขาตะนาวศรี พม่า เวียดนาม ลาว เขมร มาเลเซีย และ อินโดนีเซีย ตามคบไม้สูงที่ได้รับแสงแดดเพียงพอ ฉะนั้นการปลูกประดับจึงควรให้มี ความสูงอย่างต่ำ 4 - 5 เมตรขึ้นไป จึงจะเหมาะสม

ลักษณะใบกาบ (Sterlie Frond)

ใบกาบ เมื่อยังอ่อนมีสีเขียวสดใสและเป็นมัน ขอบบนหยักลึกเป็นแฉกชูตั้งขึ้นเหมือน มงกุฎขนาดใหญ่ ยาวประมาณ 40 ซม. ปลายแตกเป็นริ้ว ลอนร่องลึก 25 ซม. และห่อหุ้มระบบรากรากไปทางด้านข้าง เส้นใบสีน้ำตาลดำมองเห็นได้ชัดเจน

ลักษณะใบชาย(Fertile Frond)

ใบชายยาวได้ถึง 1 เมตร หรือมากกว่า มีทั้งที่ไม่สร้างสปอร์และสร้างสปอร์ได้ ใบชายเกิดเป็นคู่ได้ส่วนกัน โคนใบชายเป็นก้านผอม แล้วแตกเป็นแฉกหลายครั้ง ห้อยลงมาเป็นริ้วยาวสลวย มองดู เหมือนกับสายม่าน

สำหรับ P.coronarium ที่พบให้ประเทศไทย ในความเห็นของผมพบ ว่ามี 2 ฟอร์ม แตกต่างกันตามแหล่งที่เกิดในธรรมชาติ คือ ฟอร์มใบชายเป็นเส้นใหญ่ และใบชายเป็นเส้นเล็กผอมแคบ (ดังรูป ) โดยความชอบส่วนตัวแล้วแบบเส้นเล็กจะดูสวยกว่าครับ ไม่ทราบว่ามีใครสังเกตเห็นแบบผมไหมครับ

(รูปนี้จากเว็บอื่น)

Platycerium coronarium Narrow form มาให้ชมกันอีกต้นหนึ่ง ต้นนี้เป็นสายพันธุ์ที่มีใบชายแคบเรียวเล็กมากๆ จนเป็นเส้นเล็กมากและบิดเป็นเกลียว

สังเกตดูใบชายที่เรียวเล็กมาก และการแตกแฉกที่ปลายใบเรียวเล็ก เหมาะสำหรับให้เป็นพ่อแม่พันธุ์ที่จะทำการขยายพันธุ์ออกไป หรือนำไปผสมเข้ากับเขากวางตั้งใบแคบ (P.ridleyi Narrow form) ลูกที่ได้ออกมาน่าจะมีใบชายที่แคบเรียวเล็ก และแสดงลักษณะเด่นของพ่อและแม่ออกมาได้อย่างสวยงาม

ฟอร์มเส้นใหญ่ จากภาคตะวันออก

ฟอร์มเส้นเล็กแคบ จากภาคใต้

ความยากง่ายในการเลี้ยง เป็นชนิดที่เลี้ยงพอใช้ได้ถึงเลี้ยงยาก แต่ในความเห็นส่วนตัวแล้วเลี้ยงง่ายครับ ไม่ต้องดูแลมาก แต่ควรแขวนไว้ในที่สูงๆ ที่อากาศถ่ายเทได้ดีเท่านั้น

ปริมาณน้ำและความชื้นที่ต้องการ เป็นชนิดที่ชอบความชื้นสูง แต่ไม่ชอบน้ำในปริมาณที่มากเกินไป โดยเฉพาะหน้าฝนหรือช่วงที่มีฝนชุก จะทำให้เน่าได้ง่าย จึงไม่ควรรดน้ำเข้าไปในหัว(ระบบราก)มากนัก ต้องปล่อยให้มีช่วงเวลาที่แห้งบ้าง (หากได้รับปริมาณน้ำมากเกิน ไปใบกาบจะเปลี่ยนเป็นวงกลมสีดำแล้วจะขยาย ตัวกว้างมากขึ้นจนดำหมด ทั้งใบกาบ)

แสงสว่าง ต้องการแสงแดดปานกลาง

อุณหภูมิ ชอบอุณหภูมิปานกลาง ไม่ชอบอุณหภูมิสูง หรืออุณหภูมิเย็นเกิน ไป สามารถเจริญเติบโตต่อเนื่องได้ตลอดปี

การขยายพันธุ์ ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะสปอร์ โดยอับสปอร์จะมีลักษณะคล้ายถ้วยคว่ำแบนๆ ที่งอกออกมาจากโคน ใบชาย จากลักษณะดังกล่าวจึงทำให้สรุปได้ว่ามีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับเขากวางตั้ง (P.ridleyi) ซึ่งมีพูอับสปอร์คล้ายกัน หรือแยกหน่อที่เกิดใหม่ จากหง้าของต้น แม่ ที่ด้านข้าง ซ้ายหรือขวา ซึ่งแตกต่างไปจากชนิดอื่น เพราะเหง้าหรือลำต้นที่มันแอบอยู่ภายในห่างจากจุดกำเนิดยอดหรือ ตายอดของมัน เหง้าของมันอาจแตกกิ่งแขนงเติบโตออกมาทางด้านข้างและโผล่ออกมากที่ผิวนอก ส่วนปลายเหง้าจะพัฒนาเติบโตเกิดเป็น หน่อขึ้นในระนาบเดียวกับตายอดต้นแม่เดิมทำให้ดูเป็นแถว อาจเกิดขึ้นจนโอบล้อมต้นไม้ใหญ่ที่มันเกาะอาศัยอยู่ก็ได้ ซึ่งกรณีนี้ต้นที่แก่ที่สุด จะมีใบชายห้อยลงมาได้ยาวที่สุด


รูปอับสปอร์ที่แก่ สปอร์เริ่มหลุด	รูปสปอร์กำลังหลุดร่วงพร้อมกัน
At the left a immature spore patch of P.coronarium. At the right a brown, mature spore lobe, which has released its entire mass of spores.

ลูกผสม

P."Mt.Kitshakood" เป็นลูกผสมระหว่าง P.coronarium x P.ridleyi ฝีมือการผสมของคุณเต้ย คนเก่งแห่ง จ.จันทบุรี

เป็นลูกผสมระหว่าง P.ridleyi X P.coronarium ฝีมือการผสมของคุณศุภกร คนเก่งแห่ง จ.จันทบุรี ฟอร์มนี้จะสวยงามและชัดเจนมากกว่า P."Mt.Kitshakood" ครับ ทั้งลักษณะเส้นใบกาบ (shield frond) นั้นเหมือน P.ridleyi มากแต่ชูสูงขึ้น แตกเป็นแฉกเล็กน้อย ส่วนใบชาย (fertile frond) ก้านใบเหมือน P.ridleyi ช่วงที่งอกออกมาใหม่ๆ จะตั้งขึ้น มีเส้นใบเรียวเล็ก แต่จะห้อยตกลงเมื่อมันยาวขึ้น สวยงามมากๆ แต่น่าเสียดายที่สปอร์ของมันเป็นหมันนะครับ เพาะไม่ขึ้น มันจึงมีเพียงหนึ่งเดียวเท่านั้น

เป็นลูกผสมระหว่าง P.coronarium x P.ridleyi ฝีมือการผสมของคุณศุภกร เช่นกันครับ จะเห็นว่าใบกาบ (shield frond) มีลักษณะตั้งขึ้นเหมือน P.coronarium แต่เส้นใบเป็นร่องลึกแบบ P.ridleyi ส่วนใบชาย (fertile frond) ที่งอกออกมาก็มีลักษณะเหมือน P.ridleyi สวยงามมากอีกต้นหนึ่งครับ (รูปนี้ผมถ่ายไว้นานแล้ว ยังไม่ได้เข้าไปดูอีกว่าตอนนี้โตสวยงามขนาดไหนแล้ว และมีลักษณะเปลี่ยนแปลงไปแบบใดบ้าง แล้วจะนำมาให้ชมช่วงต่อไปครับ)

If you are interested in more information can be found at. Placyterium coronarium
or you want to buy Shopping online

other Platycerium Ferns

- Species 1>> 2

- Cultivars and Hybrids 1>>2>>3>>4

- New Hybrids and Cultivars 1>>2>>3